Кілт сөздер
қалпына келтіру
Орта Азияның ортағасырлық сәулет өнері,
ханақа кесенесі
Аңдатпа
Жергілікті тұрғындар мен туристерге сәулет ескерткіштерін сақтау және оңтайлы көрсету мәселесі үнемі ғылыми және қоғамдық қызығушылық тудырады. Мұндай ескерткіштің қызықты мысалы-Түркістандағы Ханақа Қожа Ахмет Яссауи кесенесі. Бұл ғимаратты зерттеу бір ғасырдан астам уақыт бойы жүргізіліп келеді. Алайда, барлық жаңа материалдар алдыңғы жылдары ашылған кейбір аспектілерді ескермейді. Мәселен, мысалы, 1950 жылдары жүргізілген іргетастар мен қабырғаларды зерттеу XIV ғасырдағы құрылыстың негізгі кезеңінде тек жаңа ғимарат тұрғызу емес, кешенді аяқтау жүргізілгенін көрсетті. Алайда, мұны растайтын басылымдарға, соның ішінде 2010 жылдардағыларға қарамастан, әдейі толығымен жойылған бастапқы кешен орнында жаңа құрылыс нұсқасы әлі де кең таралған. Авторлардың 2022 жылдың аяғында жүргізген зерттеулері негізінде 14 ғасыр жобасының кесене-хана кешенін қайта құру және қайта жаңғырту болжамы расталды. Аяқталмаған негізгі күмбез мен порталдың пішіні туралы да болжам жасалды. Қожа Ахмет Ясауи кесенесі-ханасының қазіргі Қазақстан мәдениетінің өзін-өзі анықтауы үшін маңыздылығын ескере отырып, осы мақалада айтылған кешеннің эволюциясы мен оның даму болашағын қарастырған жөн сияқты.