Аңдатпа
Жеңіл бетон өндірісін дамытудың Қазақстан үшін, әсіресе, сейсмикалық жоғары болуына байланысты оның оңтүстік аймақтары үшін маңызы ерекше. Осы жағдайларда жеңіл керамзит бетонды қолдану арқылы жекелеген құрылымдардың, сондай-ақ жалпы ғимараттар мен құрылыстардың салмағын азайтуды олардың сейсмикалық төзімділігін арттыру шараларының бірі ретінде қарастыруға болады. Құрылымдық бетонның қалыңдығы 6-8 см қабаты бар жеңіл бетонды екі қабатты қабырғалар сейсмикалық төзімді құрылыста немесе шөгу топырақтары болған кезде тиімді. Зерттелетін бентонит саздарының негізгі бөлігінің морфологиялық құрылымдық ерекшеліктерін анықтау үшін зерттеулерде сканерлеуші электронды микроскоптың нәтижелері пайдаланылды. Сазды шикізаттың маңызды сипаттамасы от пен ауаның шөгуі болып табылады, бұл оны кептіру кезінде саз үлгісінің сызықтық өлшемдері мен көлемінің төмендеуін білдіреді. Зерттелетін саз үшін баяу табиғи кептіру жағдайында ауаның сызықтық шөгуінің мәні 10,8%, ал қатал жасанды кептіру режимінде - 7,8% құрайды. Үлгілерді күйдіру кезінде 9500С температурада өрттің шөгуі 5,5% құрайды. Массаға шина өндірісінің қалдық ұнтағының 0,5% енгізген кезде 11200С температурада көлемді тығыздығы 400 кг/м3-тен аз керамзит алуға болады. 11600С күйдірілген түйіршіктердің көлемдік тығыздығы 0,484 г/см3, бұл 77% жабық кеуектілігімен шамамен 280 кг/м3 керамзиттің көлемдік тығыздығына сәйкес келеді. Ұсынылған нәтижелер шина өндірісінің қалдықтары кірпіш ғимараттардың сейсмикалық төзімділігін арттыру мақсатында жеңіл бетон технологиясында бентонит саздарынан керамзит өндіру үшін ең жақсы қоспа болып табылатынын көрсетеді. Бентонит саздарына шина өндірісінің қалдықтарын қосу ісінуді жақсы күшейтетіні анықталды. Шина өндірісінің қалдықтарының оңтайлы қоспасы балшық массасының 0,5-1% құрайтыны расталды. Керамзит үшін оңтайлы күйдіру температурасы 11200С ± 200С болып анықталды.