Аңдатпа
Цементке белсенді минералды қоспаларды енгізу жоғары физикалық-механикалық және пайдалану сипаттамалары бар бетон алуға мүмкіндік береді, атап айтқанда бетондар мен ерітінділердің тығыздығын, су өткізбейтіндігін, аязға, сульфатқа, сілтіге және тұзға төзімділігін арттырады, сонымен бірге клинкер цементінің шығынын азайтады. Цемент бетонын қолданатын объектілерді салу ауқымы жыл сайын өсіп келеді, нәтижесінде белсенді минералды қоспаларды қолдана отырып, өндірістің үлкен энергия сыйымдылығына байланысты клинкер цементінің шығынын азайту мәселесі туындайды. Байыту өндірістерінің қалдықтары түрінде белсенді минералды қоспаларды пайдалану жоғары экономикалық және экологиялық маңызға ие. Мақалада белсенді минералды қоспамен күрделі модификацияланған тұтқыр ретінде цемент құрамында полиметалл кендерін байыту қалдықтарын қолдану әдістері зерттелген. Микрокремнезем мен Балқаш КБК байыту қалдықтарының оңтайлы арақатынасын таңдау үшін олардың поззолан белсенділігі анықталды, ол микрокремнезем үшін БГОК қалдықтарынан 3,8-4 есе жоғары. Әк ерітіндісімен араластырғаннан кейін 16 сағаттан соң Балқаш КБК байыту қалдықтарының поззолан белсенділігі 24 мг/г, ал микрокремнезем – 114 мг/г құрайды. Балқаш КБК байыту қалдықтарының 60% - из және микрокремнеземнің 40% - из құрайтын цементтерге арналған кешенді минералды қоспаның поззолан белсенділігі 48 мг/г құрайды.Балқаш КБК байыту қалдықтарының құрамына микрокремнеземнің 40% -. енгізу кешенді қоспаның поззолан белсенділігін 2 есе арттырады. Бұл 20% дейін күрделі минералды қоспаны қолдана отырып модификацияланған тұтқыр зат алуға мүмкіндік берді.