Аңдатпа
Мақалада Өскемен қаласының сәулет-қалалық мұрасының жекелеген аспектілері қарастырылған. XVIII-XX ғасырдың басы. Шығыс Қазақстандағы маңызды қаланың бірқатар сәулет ескерткіштері аймақтық сәулеті тарихи-мәдени құндылыққа ие. Қала сәулетінің стилистикалық және көркемдік бағытын «кірпіш» стилі, «тәртіп» стильдерін түсіндірудегі сәулет бағытымен қатар заманауи элементтерді қамтитын эклектизм сияқты тенденцияларды байқауға болады. Мақаланы зерттеудегі әдістеме сәулеттік және көркемдік жағынан құнды тарихи ғимараттарды тарихи негіздеудегі академиялық әдебиеттерді талдауға негізделген. Күн өткен сайын «инерциялық» қалыптасулар қалалық сәулеттің өзіндік ерекшелігіне ие болды, Өскеменге тән қасиет басқа қалалардағы (Семей, Павлодар) сияқты қала орталығындағы ескерткіштердің айтарлықтай шоғырлануы еді, тарихи ғимараттар шашыраңқы сипатта қалыптасты. 19 ғасырдың соңы мен 20 ғасырдың басындағы Өскемен қаласының сәулеттік келбеті қоғамдық ғимараттар мен бір қабатты тұрғын үйлердің, сонымен қатар стилистикалық емес қауымдастықтың қарама-қайшылығы негізінде қалыптасты, оның негізгі көркемдік бағыты жоғарыда аталған «кірпіш» стильндегі ғимараттардың басымдығы бар эклектизм еді. Өнеркәсіптік сәулет ғимараттары мен құрылыстары көшелердің қасбеттік дамуын құрайтын және олардың айналасындағы қалалық кеңістікті ұйымдастыратын немесе биіктігіне байланысты маңызды қала құрылысы функциясын құрайтын өзіндік ерекшелігімен сипатталады.